Op 17 november 2021 vond in Wormer een tweede sessie met de klankbordgroep plaats over de herontwikkeling van Veerdijk 44. Lees hier het verslag. Deze vergadering vond plaats van 19:00 tot 21:30 in het gemeentehuis Wormerland, Koetserstraat 3 te Wormer.
Aanwezig
• 8 leden van de klankbordgroep
• Urban Fabric Development: Jan Thijs Klaassen (partner, ontwikkelaar)
• Objectum: Lex van Dop en Gerben van der Korput (projectbegeleider)
• Studio Donna van Milligen Bielke: Donna van Milligen Bielke (architect)
• Gemeente Wormerland: Jos Leijten (stedenbouwkundige) en Arnold Weijs (projectbegeleider, als toehoorder)
Agenda
• Verslag vorige klankbordgroep;
• Presentatie door de stedenbouwkundige over totstandkoming van het beeldkwaliteitsplan en de stedenbouwkundige kaders voor de projectlocatie;
• Verdere verkenning van het ontwerp door de architect en klankbordgroep.
Verslag
Er is een aantal opmerkingen op het verslag van de eerste klankbordgroep:
• Het onderwerp geluidsoverlast in het algemeen is wel besproken, maar niet uitvoerig genoeg benoemd in het verslag. Verzoek om dit alsnog te doen.
• Het verslag lijkt woordelijk, maar dat is het niet. Een beknopter geanonimiseerd verslag volstaat.
Presentatie stedenbouwkundige
Jos Luijten, stedenbouwkundige van Over Gemeenten, is uitgenodigd om het Beeldkwaliteitsplan (BKP) en de achtergrond ervan toe te lichten. Hij zal het BKP trechteren van de grotere context naar de situatie Veerdijk 44.
Woonvisie
In de woonvisie wordt ingegaan op de groeiende woningbehoefte. Daarnaast is er een grote bouwopgave in de metropoolregio Amsterdam. In Zaanstreek/Waterland zijn ca. 12.760 woningen nodig tot 2025. Daarna nog 8.600 tot 2035.
De demografie in de regio verandert. Het aandeel jonge gezinnen neemt af en het aandeel senioren neemt toe. Jongeren trekken weg uit de regio. Op basis hiervan is in de structuurvisie een aantal ontwikkellocaties aangewezen. Daarnaast wordt er in de structuurvisie benoemd dat er naar nieuwe plekken wordt gezocht voor woningbouw, zogenaamde binnenstedelijke locaties. Locaties binnen het huidig bebouwde gebied. De Veerdijk 44 past goed binnen de zoektocht van de gemeente om binnenstedelijk te bouwen en/of te transformeren. De gemeente geeft na vragen van de klankbordgroep aan dat het project de Poort van Wormer binnenkort weer opgepakt gaat worden. Het bestemmingsplan is inmiddels vastgesteld.
Beeldkwaliteitsplan (BKP)
Het BKP is in het vorige verslag niet gedeeld omdat het nog een conceptversie is en nog langs college en raad moet. De gemeente zal nogmaals nagaan of er een conceptversie aan de klankbordgroep verstrekt kan worden.
Het karakteristieke aan de Zaanoever is dat het door de jaren heen een wand heeft gevormd. In een later stadium zijn er woontorens ontwikkeld met een ander karakter waardoor het gebied wat gemengder is geworden. Het BKP is het in leven geroepen om de Zaanoever levendiger te maken. Algemeen is er gekeken naar de visie van bewoners van Wormer over de Zaanoever. Welke schaal, kleurgebruik, gebouwtypes en materialisering zijn kenmerkend voor de Zaanoever? Hier is in 2019 al een participatietraject voor gedaan, waaronder straatenquêtes. Dit is destijds aangekondigd in het huis-aan-huisblad. Tijdens deze enquête werden voorbijgangers gevraagd wat zij karakteristiek aan de Zaanoever vinden en wat zij het liefst terug zien. Hier zijn een 4-tal archetypen uitgekomen: Zaans huis, houten pakhuis, stenen pakhuis en betonnen silogebouw. Deze vormen het inspiratiekader voor nieuwe ontwikkelingen.
Gedefinieerde kernwaarden vanuit het BKP
• Zichtlijnen op en over de Zaan;
• Wand van pakhuizen, die vanuit historie een dichte wand is. Met aandacht voor bereikbaarheid en doorsteek;
• Korrelgrootte, objecten van verschillende groottes met verschillende architectonische eenheden, hoogtes, breedtes.
o Oude pakhuizen zijn wat breder en wat lager;
o Nieuwe woongebouwen zijn smaller en hoger.
• Karakteristieke routes en assen hebben een kwaliteit. De beleving van de Zaan moet overeind blijven.
De precieze uitgangspunten voor Veerdijk 44 worden op dit moment besproken met de gemeente. Deze zullen aansluiten bij de kernwaarden van het BKP:
• Aansluiting zoeken met de gebouwen in de omgeving. De Zaanwand respecteren door er niet direct tegenaan te bouwen, maar wel een relatie met de Zaanwand te zoeken;
• Aan de andere zijde ook aansluiten met de woontorens;
• Een connectie met het achterliggende gebied (Zaandriehoek) maken. Dit hoeft niet een brede straat zijn, maar er moet wel een verbinding komen. Deze is bedacht op het Pietersrif;
• Toenemende zakelijkheid, zoals ook terug te zien is in de ontwikkeling van de architectuur van de pakhuizen;
• Karakteristiek aan de Zaanwand is dat het aan de voorzijde relatief laag is en aan de achterkant hoger, dit is stedenbouwkundig ook belangrijk.
De klankbordgroep vindt een hogere achterkant in plaats van een hogere voorkant een goed plan.
Op de vraag of er nog een woontoren gepland staat voorbij de Zaanbocht wordt geantwoord dat deze toren onderdeel uitmaakt van het plan Zaandriehoek. Dit plan wordt 17 november toegelicht in De Stoomhal. Er wordt opgemerkt dat industrie op de kaart niet goed is meegenomen. Dit wordt echter wel goed meegenomen, maar is (inderdaad) niet goed vanuit de kaart te lezen.
Op de vraag hoe de bestaande nieuwe bebouwing wordt gerespecteerd door het blok geeft stedenbouwkundige Jos Leijten aan dat het wel degelijk de bedoeling is dat dat goed wordt ingepast. De Gemeente vindt het geschetste volume passend. De lijnen van een bestemmingsplan worden als schematisch kader gezien waarbinnen gebleven moet worden. Van daaruit wordt vervolgens verder uitgewerkt.
Uitgangspunten van het programma
• De plint draagt bij aan een levendige Veerdijk.
• De verblijfskwaliteit van de Veerdijk moet worden verhoogd.
• Er is een relatie tussen binnen en buiten, er is levendigheid.
De vraag vanuit de klankbordgroep of de wandelpromenade uitmaakt van een levendige Veerdijk kan op een volmondig ja rekenen. De Veerdijk is een vrij smalle weg en dat moet gerespecteerd worden.
Op het moment worden er ook modellen gemaakt voor verkeersgeneratie (hierbij worden de nieuwe woningen die uit de visie komen meegenomen en ook de nieuwe brug.) Op basis van de uitkomsten van deze modellen zullen aanpassingen gedaan worden in de openbare ruimte. Hierbij wordt ook parkeren meegenomen.
De klankbordgroep vraagt aan de gemeente om ook de verkeersgeneratie/parkeerdruk van De Stoomhal, Batavia, Geloof en Herinnering en de Veerdijk mee te nemen in de modellen.
Presentatie architect
Architect Donna van Milligen Bielke is doorgegaan met het ontwerpen en heeft de opmerkingen van de vorige klankbordgroep zoveel mogelijk meegenomen. Daarnaast zijn er meer referentiebeelden toegevoegd om een indruk te geven van de plannen.
Ten opzichte van de vorige presentatie is er geprobeerd meer afstand te bewaren en de zichtlijnen te behouden. Ook is de mogelijkheid onderzocht om een en ander van het gebouw af te schaven, met name aan de zijkanten. De hoogte is nog ongewijzigd.
Er wordt aan de stedenbouwkundige gevraagd hoe hij er tegenaan kijkt. De stedenbouwkundige geeft aan dat het continueren van de wand belangrijk is en er wordt gekeken naar of de “kuif” van het gebouw nog verplaatst kan worden om meer verbinding met de naastgelegen gebouwen te houden en dat zowel de supervisor en de welstand nog naar het ontwerp zullen kijken.
Het nieuwe ontwerp heeft terugtrappende verdiepingen waardoor de zichtlijnen voor de omliggende gebouwen beter wordt. De klankbordgroep is nog niet helemaal overtuigd. Wat de entrees betreft geeft Donna aan dat het een alzijdig gebouw is. Dat wil zeggen dat er geen achterkant is, aan alle zijden is een entree en levendigheid. De entree voor parkeren is nu aan de noordzijde gesitueerd, zodat er niet om het gebouw heen gereden hoeft te worden.
Vanuit de klankbordgroep komt de opmerking of de “kuif” niet naar het midden van het gebouw, zodat het meer lijkt op de gebouwen ernaast. Donna gaat dit onderzoeken. Doel van het ontwerp is om aansluiting te vinden bij beide gebouwen.
De klankbordgroep geeft aan vooral een grote massa te zien die niet past bij de Zaanoever. Zowel de stedenbouwkundige van de Gemeente als de architect denken daar anders over. Het past goed binnen het gevelbeeld. Er is een industriële wand en een dorps lint. De Gemeente en architect willen juist op het industriële aansluiten en vervolgens de connectie maken met het dorpse lint. Het moet qua massa aansluiten bij wat ernaast staat. Dat betekent geen gigantische toren of een te grote afstand aanhouden want dat past niet bij die stedenbouwkundige visie.
De klankbordgroep merkt op dat de massa in de lengte groter is dan de naastgelegen gebouwen. Echter past het bouwvolume wel bij andere gebouwen aan de Zaan. Wat betreft de plek tussen Java en het gebouw. Die moet een groen karakter krijgen, echter wel passend bij de kade die niet groen is. Het echte groen is meer voor het achterland. Het programma in de plint is deels woningen en deels commerciële plint.
De klankbordgroep zou graag beelden vanaf de Zaan zien en hoe de monumentale zijgevel van Java tot zijn recht komt in het nieuwe ontwerp. Of er wel voldoende respect voor deze gevel is vanuit het ontwerp gezien.
Een andere vraag heeft betrekking op het aantal ingangen, of dat verminderd kan worden. Met name het weglaten van de entree aan de oostzijde van het gebouw. Dit wordt afgeraden door de architect omdat entrees als voordeel hebben dat er sociale controle is, door het gebruik. Bij minder entrees bestaat het risico dat er onoverzichtelijke hoeken ontstaan.
Ook stelt de klankbordgroep voor te refereren naar het witte huisje dat er ooit stond. Van Milligen Bielke geeft aan dat zij in haar eerste schetsen weleens een klein paviljoen op het pleintje tussen Java en het geschetste volume heeft geplaatst als verwijzing naar het witte huisje dat hier ooit stond. Zij geeft aan hier nog eens naar te willen kijken.
Tot slot wordt er nog een opmerking gemaakt over windoverlast en dat er bij het Pietersrif al redelijk wat windoverlast wordt ervaren. Er wordt aangegeven dat er een windhinder onderzoek zal worden gedaan en dat ook het geluid en de weerkaatsing van het geluid over de Zaan wordt meegenomen als aandachtspunt bij de verdere onderzoeken.
Heeft u algemene vragen of opmerkingen over dit verslag? Mail deze naar veerdijkwormer@urban-fabric.nl
